Ο φιλοευρωπαίος δήμαρχος της Βαρσοβίας Ράφαλ Τρασκόφσκι κέρδισε με μικρή διαφορά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Πολωνία, αλλά θα αντιμετωπίσει μια δύσκολη μάχη στον δεύτερο γύρο, που θα διεξαχθεί την 1η Ιουνίου, αφού οι υποψήφιοι της δεξιάς και της ακροδεξιάς εξασφάλισαν την πλειονότητα των ψήφων, εκτιμούν σήμερα οι αναλυτές.
Μια νίκη του Τρασκόφσκι θα επέτρεπε στον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ και τον φιλοευρωπαϊκό κυβερνητικό συνασπισμό του που βρίσκεται στην εξουσία από το 2023 σε αυτή τη χώρα μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και πιστή σύμμαχο του Κιέβου, να βάλει τέλος στη δύσκολη συγκατοίκηση με τον απερχόμενο αρχηγό του κράτους Αντρέι Ντούντα, ενώ μια επιτυχία του εθνικιστή αντιπάλου του Κάρολ Ναβρότσκι μπορεί να έκανε πιο δύσκολη την κατάσταση και να οδηγούσε εν ευθέτω χρόνω σε πρόωρες εκλογές, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Ο αρχηγός του κράτους έχει περιορισμένες εξουσίες, αλλά διαθέτει δικαίωμα βέτο στις νομοθετικές πρωτοβουλίες, δικαίωμα που χρησιμοποίησε συχνά ο Ντούντα απέναντι στον κυβερνητικό συνασπισμό.
Η μικρή διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων προλειαίνει το έδαφος για μια σκληρή εκστρατεία πριν από τον δεύτερο γύρο για την προσέλκυση ψηφοφόρων τρίτων υποψηφίων.
Η εκστρατεία θα είναι “πολύ πολωμένη — μια αντιπαράθεση με δύο οράματα για την Πολωνία: εκείνο μιας φιλοευρωπαϊκής, φιλελεύθερης και προοδευτικής χώρας απέναντι σε εκείνο μιας εθνικιστικής, τραμπικής και συντηρητικής χώρας”, εκτιμά ο αναλυτής Πιοτρ Μπουράς από το European Council on Foreign Relations (ECFR).
Από σήμερα το πρωί, οι δύο υποψήφιοι έχουν ξεκινήσει την εκστρατεία τους.
“Είμαι βέβαιος ότι θα κερδίσω, αλλά έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Είχα πει ότι η νίκη θα παιζόταν στην κόψη του ξυραφιού. Και είναι όντως η κόψη του ξυραφιού”, σχολίασε σήμερα το πρωί ο Ράφαλ Τρασκόφσκι στο Κιέλτσε (νότια).
Ο Τρασκόφσκι συγκέντρωσε το 31,36% των ψήφων έναντι 29,54% για τον Ναβρότσκι, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα.
“Θέλω να προσπαθήσω να πείσω όλους εκείνους που ψήφισαν διαφορετικά πως αξίζει να ψηφίσουν για μια κανονική και όχι ριζοσπαστική Πολωνία”, είπε ακόμη ο φιλοευρωπαίος υποψήφιος, προσθέτοντας ότι θα εστιάσει στους νέους.
Οι τελευταίοι ψήφισαν είτε την ακροδεξιά είτε τη ριζοσπαστική αριστερά.
Από την πλευρά του, ο Κάρολ Ναβρότσκι ξεκίνησε την εκστρατεία του από την πόλη-λιμάνι Γκντανσκ (βόρεια) απ΄όπου κατάγεται.
“Είμαι όλος ενέργεια και αισιοδοξία στον δρόμο για τη νίκη”, είπε, υπογραμμίζοντας πως η απόσταση με τον αντίπαλό του είναι “διακοσμητική”.
“Η υποστήριξη στους δεξιούς και συντηρητικούς υποψηφίους μας δίνει πραγματικά μεγάλη αισιοδοξία πριν από τον δεύτερο γύρο”, πρόσθεσε.
Ουσιαστικά, οι δύο ακροδεξιοί υποψήφιοι, ο ευρωσκεπτικιστής υποψήφιος Σλάβομιρ Μέντζεν και ο αντισημίτης ευρωβουλευτής Γκρέγκορζ Μπράουν απέσπασαν μαζί το 21,15% των ψήφων, και το σύνολο των υποψηφίων της δεξιάς το 54%.
Ο ευρωσκεπτικιστής πολυεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Μέντζεν, σθεναρός πολέμιος της άμβλωσης και των μεταναστών, κατέλαβε την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο με 14,81% των ψήφων.
Αντίθετα, οι υποψήφιοι του φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού δεν κατάφεραν να πείσουν παρά το 40,6% των εκλογέων.
“Έίχαμε τεράστιες προσδοκίες μετά τις τελευταίες (βουλευτικές) εκλογές (του 2023) και απογοητευθήκαμε λίγο. Είναι ένα σήμα για την κυβέρνηση ότι η κοινωνία έχασε την υπομονή της”, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο στη Βαρσοβία ο Λον, ένας 47χρονος υπάλληλος σε τράπεζα.
Το ποσοστό συμμετοχής ξεπέρασε το 67%.
Οι εκλογές έρχονται σε μια ευαίσθητη στιγμή για την Ευρώπη, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παρατείνεται και οι σχέσεις με την Ουάσινγκτον είναι τεταμένες.
Σύμφωνα με τον Πιοτρ Μπουράς, “μια νίκη του Ναβρότσκι θα υπονόμευε το πολιτικό σχέδιο του Τουσκ και θα μπορούσε να προοιωνίζεται την επιστροφή στην εξουσία του PiS το 2027 ή ακόμη νωρίτερα σε περίπτωση πρόωρων εκλογών”.
Για τον Κάσπερ Καρβάτσκι, η άνοδος της ακροδεξιάς στην Πολωνία είναι “πολύ ανησυχητική”, ήταν όμως προβλέψιμη.
“Αν δείτε τις γειτονικές χώρες –τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία– η ακροδεξιά κερδίζει έδαφος παντού, επωφελούμενη από κοινωνικά προβλήματα”, εκτιμά ο 24χρονος φοιτητής ο οποίος μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Για τον αναλυτή του ομίλου Globsec Μάρτσιν Ζαμπορόφσκι, “η Πολωνία αποτελεί απλώς μέρος αυτής της τάσης”.
“Είναι πιθανόν μια συνέπεια της προσέλευσης νέων γενιών στις κάλπες (…) Άνθρωποι πουν δεν πιστεύουν ότι χρειάζεται να αγωνιστούν για τη δημοκρατία”, εκτιμά.
Απέδωσε επίσης την άνοδο της ακροδεξιάς στην απο-παγκοσμιοποίηση που προωθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
“Το γενικό κλίμα μοιάζει να είναι πως τα κόστη της παγκοσμιοποίησης είναι πολύ υψηλά. Και οι άνθρωποι θέλουν να επανέλθουν στο τοπικό, στο οικείο”, είπε>
ΑΠΕ-ΜΠΕ
