Το κάπνισμα συνεχίζει να αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στην Ελλάδα, καθώς περίπου το 1/5 του συνόλου των θανάτων, περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι τον χρόνο, οφείλεται σε νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα, ενεργητικό ή παθητικό.
Σημαντική μείωση μέχρι το 2019
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, την περίοδο 2009–2019 καταγράφηκε σημαντική μείωση του αριθμού των καπνιστών σε όλες τις ηλικίες, και ιδίως στους νέους 16-24 ετών, όπου το ποσοστό μειώθηκε κατά 52%. Ωστόσο, η τάση αυτή φαίνεται να αντιστρέφεται.
Έρευνα του ΕΟΔΥ αποκάλυψε ότι σήμερα το 38% των Ελλήνων ενηλίκων κάνει χρήση προϊόντων καπνού ή/και ηλεκτρονικών τσιγάρων, με τα εξής επιμέρους ποσοστά:
31% καπνίζει συμβατικά τσιγάρα
9% χρησιμοποιεί θερμαινόμενα προϊόντα καπνού
7% χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά τσιγάρα
Η αύξηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία ο αντικαπνιστικός νόμος παραμένει επί της ουσίας ανενεργός, με ανεπαρκείς ελέγχους και σχεδόν ανύπαρκτες κυρώσεις.
Καπνός: Ένα τοξικό κοκτέιλ με θανάσιμες συνέπειες
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 βλαβερές χημικές ουσίες, οι οποίες έχουν συνδεθεί με:
Καρδιαγγειακά νοσήματα
Πολλαπλές μορφές καρκίνου
Αναπνευστικές παθήσεις
Προβλήματα γονιμότητας και εγκυμοσύνης
Παθήσεις του στόματος
Βλάβες από παθητικό κάπνισμα
Σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από ενεργητικό κάπνισμα, ενώ άλλο 1 εκατομμύριο χάνουν τη ζωή τους λόγω χρόνιας έκθεσης σε παθητικό καπνό.
Οι λύσεις
Παρά την κρισιμότητα της κατάστασης, η επιστήμη διαθέτει πλέον αξιόπιστα εργαλεία διακοπής καπνίσματος:
φαρμακευτικές θεραπείες, υποκατάστατα νικοτίνης και ψυχολογική υποστήριξη μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά όσους επιθυμούν να απαλλαγούν από την εξάρτηση.
Η Ελλάδα μεταξύ των χειρότερων της Ευρώπης – Μοντέλα προς μίμηση οι σκανδιναβικές χώρες
Η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών, μετά τη Βουλγαρία και την Τουρκία.
Αντίθετα, χώρες όπως η Σουηδία (9,3%), η Ισλανδία (11,2%), η Φινλανδία (12,5%), η Νορβηγία (12,9%) και το Λουξεμβούργο (13,5%) παρουσιάζουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά χρήσης καπνού.
Στόχος της Ε.Ε.: Μια «γενιά χωρίς καπνό» έως το 2040
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει φιλόδοξο στόχο: έως το 2040 λιγότερο από το 5% του πληθυσμού να χρησιμοποιεί προϊόντα καπνού – από το σημερινό 24%, σύμφωνα με την τελευταία ευρωπαϊκή έρευνα.
Οι τέσσερις βασικοί άξονες για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι:
Πρόληψη και προαγωγή υγείας, ειδικά σε άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω
Προστασία των μη καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα
Υποστήριξη στη διακοπή καπνίσματος
Ρύθμιση της αγοράς νέων προϊόντων καπνού
Πρόταση ΠΙΣ: Τέλος 10 λεπτών ανά πακέτο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) έχει προτείνει την επιβολή ειδικού τέλους 10 λεπτών ανά πακέτο τσιγάρων ή ισοδύναμου προϊόντος, με τα έσοδα να διατίθενται αποκλειστικά σε δράσεις Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Ο ΠΙΣ δηλώνει πρόθυμος να στηρίξει ενεργά κάθε σχετική πρωτοβουλία.
Έκκληση για δράση
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ο ΠΙΣ καλεί την Πολιτεία, τους φορείς και τους πολίτες να δώσουν τέλος σε μια συνήθεια που αφαιρεί δεκάδες χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο: «Ας σκεφτούμε το μέλλον μας και το μέλλον των επόμενων γενεών. Ας αναλάβουμε όλοι δράση για έναν πιο υγιή κόσμο».
Έλενα Μπρέγιαννη
