Η Ρωσία ήταν εξοργισμένη για τις κατάφωρες παραβιάσεις των κανόνων. Ωστόσο, ο πρεσβευτής της Μόσχας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια, δεν εστίασε καθόλου στις απεχθείς φρικαλεότητες που αποδίδονται στα Ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία. Αντ’ αυτού, μιλούσε για υποτιθέμενες παραβιάσεις του πρωτοκόλλου στις τηλεδιασκέψεις.
Αυτό το παράξενο μίνι τσίρκο στην αρχή μιας συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας την Τρίτη χρησίμευσε μόνο για να αποδείξει το σημείο ουσίας του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι: Ποιο είναι το νόημα της ύπαρξης του ΟΗΕ εάν δεν μπορεί να δράσει κατά των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και να τιμωρήσει τους δράστες;
Η κρίση στην Ουκρανία φέρνει στην επιφάνεια την ανικανότητα του ΟΗΕ ο οποίος επιβάλλεται στους θεσμούς του από την εξουσία του βέτο των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, και με την τακτική του να επιδιώκει συχνά συναίνεση για τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα δεν έχει καταφέρει να δράσει για να αποτρέψει αγριότητες.
Η επίθεση στην Ουκρανία εκθέτει πραγματικά τα όρια αυτού του θεσμού μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ρωσία, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικά βέτο στις έρευνες για τα δικά της φερόμενα εγκλήματα.
Ο Ζελένσκι πρότεινε να διεξαχθεί συνέδριο για να συζητήσει τη μεταρρύθμιση των Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας, μια πολυσυζητημένη ιδέα που όμως δεν οδηγεί πουθενά. Υποστήριξε ότι δεν έχει νόημα το Συμβούλιο Ασφαλείας εάν δεν μπορεί να προωθήσει την ασφάλεια για τα κράτη μέλη του ΟΗΕ. Κάλεσε επίσης για δίκη τύπου Νυρεμβέργης για να προσαχθούν οι Ρώσοι εγκληματίες πολέμου στη δικαιοσύνη.
«Παρακαλώ δείξτε πώς μπορούμε να κάνουμε μεταρρύθμιση ή να αλλάξουμε και να εργαστούμε για την ειρήνη», δήλωσε ο Ζελένσκι στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας στην τελευταία δυνατή ομιλία του μέσω βίντεο.
«”Εάν δεν υπάρχει εναλλακτική λύση και δεν υπάρχει επιλογή, τότε η επόμενη επιλογή θα ήταν να το διαλύσετε. Και ξέρω ότι θα παραδεχτείτε ότι δεν υπάρχει τίποτα που μπορείτε να κάνετε εκτός από τη συζήτηση».
Κάποιοι νομοθέτες των ΗΠΑ ζήτησαν την αποβολή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Ωστόσο, ακόμα και αν η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψηφίσει έχοντας τα δύο τρίτα για να το πράξει, η Μόσχα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το βέτο της για να εμποδίσει την απομάκρυνσή της. Και ακόμα κι αν δεν το έκανε, η Κίνα πιθανότατα θα υποστήριζε τη Μόσχα.
Οι επικριτές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δύσης συχνά διαμαρτύρονται ότι τα δύο μέρη επίσης χειραγωγούν το Συμβούλιο Ασφαλείας για δικούς τους σκοπούς. Το 2003, για παράδειγμα, η κυβέρνηση Μπους επιχείρησε, αλλά απέτυχε, να λάβει ένα δεύτερο ψήφισμα τουΣσυμβουλίου που να εξουσιοδοτεί τη στρατιωτική δράση στο Ιράκ, τροφοδοτώντας τους ισχυρισμούς των αντιπάλων ότι ο επακόλουθος πόλεμος ήταν παράνομος.
Στο παρελθόν, το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει δημιουργήσει διεθνή δικαστήρια και έρευνες για εγκλήματα πολέμου σε μέρη όπως η Ρουάντα και η πρώην Γιουγκοσλαβία. Αλλά δεν υπάρχει περίπτωση η Μόσχα να ψηφίσει για να δικαστεί, πράγμα που σημαίνει ότι αν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και οι στρατηγοί του αντιμετωπίσουν τη Δικαιοσύνη, δεν θα περάσει από τον ΟΗΕ.
Το χειροκρότημα που ακούστηκε στην αίθουσα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την ομιλία του Ζελένσκι πρέπει να ακούστηκε κάπως κούφιο από το Κίεβο.
Πηγή: CNN
Ανάλυση: Stephen Collinson
Μετάφραση-Επιμέλεια: Γρηγόρης Τάτσης
