Με εντατικούς ρυθμούς, προετοιμάζεται η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, στην Άγκυρα, την Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου, με την Αθήνα να έχει… πολύ συγκρατημένη αισιοδοξία, σε ό,τι αφορά στα κρίσιμα θέματα, σε αντίθεση με τα θέματα χαμηλής έντασης (ή θετικής ατζέντας) στη συνεργασία δηλαδή των δυο χωρών σε τομείς όπως η οικονομία, το εμπόριο, η προστασία του περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, οι υποδομές και μεταφορές.
Η συνάντηση του έλληνα ΥΠΕΞ, με τον ομόλογό του της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, θα έχει προπαρασκευαστικό χαρακτήρα, και θα προετοιμάσει τη νέα συνάντηση Μητσοτάκη με Ερντογάν στο περιθώριο της 78ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Στόχος της Αθήνας, όπως έχει επανειλημμένα αναφέρει και ο Πρωθυπουργός, είναι η συμφωνία για κοινή προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τη μία διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα και σε αυτόν προσανατολίζονται και οι επαφές, με τους διπλωμάτες ωστόσο να υπογραμμίζουν ότι η διαδρομή θα είναι μακρά και δύσκολη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αναγνωρίσει ότι για να υπάρξουν λύσεις θα πρέπει να γίνουν αμοιβαίες «υποχωρήσεις», σημειώνοντας ωστόσο τις κόκκινες γραμμές της Αθήνας και ξεκαθαρίζοντας ότι αυτές δεν θα αφορούν θέματα εθνικής κυριαρχίας.
Εμμονή στις διεκδικήσεις
Η Αγκυρα, μπορεί να εγκατέλειψε την εμπρηστική ρητορική και τις προκλήσεις στο πεδίο, ωστόσο δεν φαίνεται διατεθειμένη να υποχωρήσει από τις διεκδικήσεις της, όπως διαμηνύουν σε κάθε ευκαιρία, τούρκοι αξιωματούχοι. Η τουρκική ηγεσία εμμένει στις θέσεις της όσον αφορά – μεταξύ άλλων – τη «Γαλάζια Πατρίδα», το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ενώ επιχειρεί και νέα τετελεσμένα στην Κύπρο, με τα επεισόδια στην Πύλα που στράφηκαν κατά των δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών να προβληματίζουν ιδιαιτέρως αν οι εξελίξεις στο Κυπριακό θα μπορούσαν να επηρεάσουν το κλίμα και στα ελληνοτουρκικά.
Ο διπλωματικός σύμβουλος του Ερντογάν, Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς, ξεκαθάρισε ότι θέλει ο διάλογος να είναι σε διμερές επίπεδο χωρίς παρέμβαση της ΕΕ, συμπληρώνοντας «δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τα δικαιώματά μας που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο ή τα δικαιώματά μας σε σχέση με το μέγεθος της Τουρκίας, τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας στην Ανατολική Μεσόγειο, την κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Κύπρου. Με λίγα λόγια, δεν είμαστε σε θέση να υποχωρήσουμε από τα δικαιώματα των πολιτών που ζουν στην “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”. Παράλληλα επισήμανε, πως «το γεγονός ότι συζητάμε, διαβουλευόμαστε και ανταλλάσσουμε ιδέες μεταξύ μας δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε σε κάθε σημείο, ωστόσο η Ελλάδα είναι γείτονάς μας. Έχουμε σοβαρές διαφορές απόψεων στο Αιγαίο, στα νησιά, στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Κύπρου».
Πολύ πρόσφατα εξάλλου, είναι και οι δηλώσεις Ερντογάν, για την επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής που προβληματίζουν. Λίγες μέρες πριν τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στην Άγκυρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ισχυρίστηκε ότι «οι Έλληνες κατέστρεψαν και έκαψαν τη Σμύρνη».
Όπως ανέφερε: «O Aύγουστος για εμάς είναι ένας τόσο ιδιαίτερος μήνας, καθώς έχουμε γράψει ιστορία με τις νίκες μας. Φτάσαμε στο τέλος αυτού του μήνα, που με χρυσά γράμματα γράψαμε ιστορία όπως στο Ματζικέρτ, στο Βελιγράδι και στην Κύπρο. Tον Αύγουστο τον κλείνουμε με μια μεγάλη νίκη που οδήγησε στην ίδρυση της ιστορίας μας. Στις 26 Αυγούστου του 1922, ο στρατός μας ξεκίνησε την μεγάλη επίθεση με την εντολή από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο ηρωικὀς στρατός μας διέλυσε τα εχθρικά μέτωπα, και στις 30 Αυγούστου διέλυσε ένα μεγάλο μέρος των ελληνικών δυνάμεων εισβολής και άνοιξε το δρόμο προς τη Σμύρνη». Και συνέχισε: «Δεκαπέντε ημέρες μετά την έναρξη της ‘μεγάλης επίθεσης’ κυμάτιζαν οι τουρκικές σημαίες στη Σμύρνη, την οποία είχε καταστρέψει και κάψει ο εχθρός που διέφυγε. Κι έτσι κερδίσαμε τον πόλεμο με μάχες που δώσαμε επί 3,5 χρόνια εναντίον του εχθρού, ο οποίος με τις προδοτικές φιλοδοξίες του αλλά και τις βρώμικες μπότες του λέρωσε την μόνιμη πατρίδα μας. την Ανατολία».
Στις δηλώσεις αυτές του τούρκου προέδρου, απάντησε το ελληνικό ΥΠΕΞ, σημειώνοντας: «Εχθροπαθείς δηλώσεις είναι αντιπαραγωγικές και δεν συμβάλλουν στην εμπέδωση του κλίματος ηρεμίας, συνεργασίας και διαλόγου που επιχειρείται να οικοδομηθεί στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας την τρέχουσα περίοδο».
